Hieronder een overzicht van veel vookomende gewrichtsklachten en de werking van een gewricht. Ook hoe de verschillende gewrichten zijn ingedeeld en welke bewegingen met een gewricht mogelijk zijn.
Een gewricht is een structuur die beweging toelaat waar 2 of meer beenderen elkaar ontmoeten.
Gewricht uitleg
Gewrichten bestaan uit beenuiteinden die bedekt zijn met gewrichtskraakbeen. Tussen de beenderen bestaat een holte: de gewrichtsholte of gewrichtsruimte. In deze ruimte bevindt zich het gewrichtsvocht of synovium: een slijmerige, dradentrekkende vloeistof die als smeersel dient.
De gewrichtsruimte wordt afgelijnd door het gewrichtskraakbeen en het gewrichtskapsel: een dun vlies dat de botten met elkaar verbindt.
De botuiteinden van de gewrichten hebben aanhechtingsplaatsen voor de spieren die de beweging van het gewricht verzorgen.
Verschillende stevige ligamenten of gewrichtsbanden zorgen voor extra versteviging van het gewricht.
Indeling van de Gewrichten
Gewrichten worden ingedeeld naargelang hun bewegingsmogelijkheden:
Eén-assige gewrichten
Een voorbeeld van een éénassig gewricht is de elleboog. De elleboog is een scharniergewricht dat enkel in één dimensie kan bewegen. Een scharniergewricht werkt net als een scharnier in bijvoorbeeld een deur. Dit gewricht kan ook alleen maar heen en weer bewegen (er is maar één beweging mogelijk). Een voorbeeld van een scharniergewricht is het ellebooggewricht. De knie is een combinatie gewricht, namelijk een draai-scharniergewricht. De buiging wordt uitgevoerd als een afrol- en glijbeweging. In gebogen toestand is rotatie mogelijk.
Twee-assige gewrichten
Bij een zadelgewricht liggen twee zadelvormige botdelen op elkaar zodat rond 2 assen kan bewogen worden. Elk oppervlak heeft een bolle en en holle kromming. Voorbeeld is het gewricht tussen de handwortel en het middenhandsbeentje van de duim.
Het ei- of ellipsoïd gewricht, heeft een bol en een hol ellipsvormig gewrichtsvlak. Er zijn meer assen (twee hoofdassen) en twee bewegingsmogelijkheden. Als samengestelde beweging is ronddraaing moeilijk. Een voorbeeld is het polsgewricht.
Drie-assig
Een kogelgewricht bestaat uit een kogel en een kom, bijvoorbeeld de heup en de schouder. De arm kan voor-achterwaarts en zijwaarts worden bewogen. Daarnaast kan de bovenarm in zijn eigen lengterichting roteren.
Bewegingsmogelijkheden
De bewegingsmogelijkheden van de verschillende gewrichten zijn afhankelijk van de vorm en functionaliteit. Alle bewegingmogelijkheden worden beschreven vanuit de anatomische houding.
Bewegingsmoglijkheden in het heup- en schoudergewricht:
Exorotatie: draaibeweging naar buiten toe
Endorotatie: draaibeweging naar binnen toe
Abductie: zijwaartse beweging naar buiten
Adductie: zijwaartse beweging naar binnen
Anteflexie: voorwaartse beweging
Retroflexie: achterwaardse beweging
Bewegingen in het knie- en ellebooggewricht:
Flexie: plooien
Extensie: strekken
Bewegingen in het elleboog- en enkelgewricht:
Pronatie: draaibeweging naar buiten toe
Supinatie: draaibeweging naar binnen toe – schepbeweging
Bewegingingen alleen in het polsgewricht:
Plantairflexie: plooien naar beneden
Dorsaalflexie: plooien naar boven
Radiaalflexie: plooien naar binnen
Ulnairflexie: plooien naar buiten
Bewegingen in het enkelgewricht:
Plantairflexie: plooien naar beneden
Dorsaalflexie: plooien naar boven
Inversie: schepbeweging met de voet – voetzool naar binnen bewegen
Eversie: de omgekeerde beweging van inversie – voetzool naar buiten bewegen
Bewegingen in de schoudergordel:
Laterorotatie: naar buiten draaien van het schouderblad
Mediorotatie: naar binnen draaien van het schouderblad
Protractie: naar voren trekken van het schouderblad langs de borstkas
Retractie: naar achteren trekken van het schouderblad langs de borstkas
Depressie: naar omlaag trekken van het schouderblad langs de borstkas
Elevatie: naar omhoog trekken van het schouderblad langs de borstkas
